Babam, televizyon programlarinda beslenme ile ilgili konusan doktorlari benim adima iziyor.. Gazetelerden makaleler kesiyor, telefon numaralari kaydediyor, “yumurtanin hakki geri verildi, kolesterolu artirmiyormus megerse yumurta” diye anlatiyor.. Ertesi gun, “kardiyoloji uzmanlari ayaga kalktilar, bu veri bilimsel degildir dediler” diye konuya kaldigimiz yerden devam ediyor..
Ben butun bunlari yuzumde hafif bir gulumseme ile dinliyorum.. Elinizdeki tek silah bir anahtarsa, gordugunuz her seyi anahtar deligi sanmaniz cok normal.. Organizma birbiriyle ilahi bir bicimde uyumlu calisan bir sistemler butunudur.. Onunde diz cokeceginiz, dilinizin tutulacagi, “Allah’im sen ne buyuksun” diyeceginiz, karisik mekanizmalarin, basit(!) bir zincir seklinde calistigi, mukemmel otesi bir yapidir.
Elinize sadece kalbi alip, karacigeri kenara koyarak, bobrekleri hice sayarak, onu anlamak, degistirmek ya da tedavi etmek mumkun degildir.. Bilimsel olarak soylersek, buyuk fizyoloji ustalarinin soyledigi gibi “once fizyoloji bilimine vakif olmak gerekir”.. Yoksa, “oncelikle, zarar vermeyecegim” diye ettiginiz yemine ihanet eder, bir yeri duzeltirken, baska bir yere hasar verirsiniz..
Babama, iste oyle “agzi olan konusuyor beslenme konusunda” diyorum.. Gercekten de bir yandan agzi olan konusuyor bu konuda, obur yandan dunyada obezite bir cig gibi buyuyor..
• Dunya Saglik Orgutunun en son raporlarina gore, dunya uzerinde 1 milyar normal kilonun uzerinde ( 805 milyonu kadin olmak uzere), 312 milyon da obez birey yasiyor. Obezlerin 22 milyonu 15 yasin altinda. (bu bireyler yuksek tansiyon, seker, karaciger buyumesi, damar sertligi ve iskemik kalp hastaliklari ile bogusarak yasiyorlar veya bir sure sonra bogusacaklar)
• Obez bireylerde; bazi kanser turlerine daha sik oranda rastlaniyor.
• American Medical Association’in verilerine gore, yasam 5 ile 13 yil ve daha fazla oranlarda kisaliyor. U.S.A bir yilda obezite ve komplikasyonlari icin 250.000.000$’in ustunde para harciyor..
• 1980-1990 yillari arasinda obezita dunya uzerinde, onceki yillara oranla 3 kat oraninda artiyor. Avrupa’da her 10 kisiden biri obez. Ve yine Avrupa’da her yil 1 milyon kisi, hayatini obezite ile baglantili hastaliklar yuzunden kaybediyor.
.
Yasam bicimimizin endise verecek derecede degistigi, yedigimiz besinlerin, yapiminda ve saklanmasinda kullanilan koruyucu, renklendirici ve tatlandiricilar yuzunden safliktan fersah fersah uzaklastigi, besinlerimizin son 50 yilda % 100’leri asan oranlarda endustriel urunlere donustugu, 25 yil onceki bir cocuk ikindi kahvaltisiyla, gunumuzdeki karsilastirildiginda yine % 100 leri asan oranda gereksiz ve sagliksiz kalori yuklenmesine yol acildigi, ve yasamin getirdigi stressin, panik ataklarin ve depresyonun yeme krizlerine yol actigi dusunuldugunde;
.
.
Bunca cok bilen varken, herkesin drastik yontemlerle kilo verip, nedense bir turlu zayif kalamadigi dusunuldugunde;
.
.
Uzmanlara danisilarak yapilan diyetlerin % 70’I asan kisminda 1 yil icinde verilen kilolarin tamaminin geri alindigi dusunuldugunde;
.
Beslenmenin aslinda bir bilim, diyet hazirlamanin bir uzmanlik alani oldugu, dusunuldugunde;
.
-bu konuda olur olmaz onerilerde bulunanlara,
.
-“benim diyetisyenim oyle soyledi,”, “mankenim guzelim, zayifim sana da ogretirim” yuzeyselligini, bilgiye cok da cabuk ulasamayan toplumlarda satma uyanikligina,
.
-soylediklerinin hesabini tutmayip, “gunde sundan bir avuc, iki ogun bundan mutlaka, bir kasik da ondan, illaki her sabah 4-5 tane” diye binlerce kalorilik onerilerde bulunan media doktorlarina,
.
-iyi ve lezzetli yemek pisiriyor olmanin bir meziyet oldugu fikriyle yetinmeyip, illaki beslenme danismanligi da yapmaya kalkan butun televizyon ahcilarina,
.
-sayfa doldurmak icin, uydurma ve sagliksiz tek besinli diyetleri, artist adlari ile zavalli insanlara uygulatmayi basaran gazetelere,
.
-1 dilim ekmegin, 1 orta boy muzun, iki koftenin kalorisini bilince, kendini diyet konusunda yeterli goren saskinlara,
.
-1 kibrit kutusu peynirin, bir olcu olmadigini hala anlayamayanlara
-diyet veriyorum diye, besin piramidi* (yenilenmis besin piramidi hakkinda bir yazi yazmaya zaten karar vermistim) denen basit bir gercege bile sirtlarini donup, dunya saglik orgutu tarafindan aciklanmis “super” olarak nitelendirilen zeytin yagi gibi besinleri ellerinin tersiyle diyetlerden cikartanlara
niye bu kadar cok kizdigim anlasilabilir saniyorum.
-bu konuda olur olmaz onerilerde bulunanlara,
.
-“benim diyetisyenim oyle soyledi,”, “mankenim guzelim, zayifim sana da ogretirim” yuzeyselligini, bilgiye cok da cabuk ulasamayan toplumlarda satma uyanikligina,
.
-soylediklerinin hesabini tutmayip, “gunde sundan bir avuc, iki ogun bundan mutlaka, bir kasik da ondan, illaki her sabah 4-5 tane” diye binlerce kalorilik onerilerde bulunan media doktorlarina,
.
-iyi ve lezzetli yemek pisiriyor olmanin bir meziyet oldugu fikriyle yetinmeyip, illaki beslenme danismanligi da yapmaya kalkan butun televizyon ahcilarina,
.
-sayfa doldurmak icin, uydurma ve sagliksiz tek besinli diyetleri, artist adlari ile zavalli insanlara uygulatmayi basaran gazetelere,
.
-1 dilim ekmegin, 1 orta boy muzun, iki koftenin kalorisini bilince, kendini diyet konusunda yeterli goren saskinlara,
.
-1 kibrit kutusu peynirin, bir olcu olmadigini hala anlayamayanlara
-diyet veriyorum diye, besin piramidi* (yenilenmis besin piramidi hakkinda bir yazi yazmaya zaten karar vermistim) denen basit bir gercege bile sirtlarini donup, dunya saglik orgutu tarafindan aciklanmis “super” olarak nitelendirilen zeytin yagi gibi besinleri ellerinin tersiyle diyetlerden cikartanlara
niye bu kadar cok kizdigim anlasilabilir saniyorum.
.
Italyan’lar “agzi olan konusuyor” derler uzmanlik isteyen konularda bilip bilmeden konusanlar icin..
.
Iste beslenme konusunda da agzi olan konusuyor..
.
Konussunlar da.. Siz de dinleyin isterseniz..
.
Ben uzerinde konusamiyacagim konulari bastan itiraf etmistim..
.
.
Ben uzerinde konusamiyacagim konulari bastan itiraf etmistim..
.
Beslenme konusunda ise konusurum..
.
Cunku agzim degil, 20 yili asmis tecrubem konusur bu alanda...
Cunku agzim degil, 20 yili asmis tecrubem konusur bu alanda...
.
Hic kusura bakmayin..
.
Siz bilirsiniz..…
.
.
Birileri yanilmaz delillere dayanan bir tip gercegi ariyorlar..
.
Lutfen siz o zamana kadar kendinize iyi bakin..
.
17 Subat 2009’Roma
.
p:s Mina ve Celentano beraber soyluyorlar.. "Brivido felino"
Hmmm...ben de tam yemek suyu ile ilgili bir yazi yazmistim...:)dun.
YanıtlaSilAma agzim oldugu icin degil de zamaninda kolesterol ve koronor kalp hastaliklari ve yaslilik biyokimyasinda lipid duzeyleri uzerine calismis oldugum icin yazmistim daha cok:)
Fakat sizin de belirttiginiz gibi o agzi olan konusuyor tarzdaki yazilari pek begenmiyorum.
Bu arada yazinizin basinda yazdiginiz gibi ben de annem babam la gorusurken onlarda kestikleri bilimsel makale kupurlerinden ve hangi doktorun ne aciklama yaptigindan bahsediyorlar.:)
Sevgi ve selamlarimla
:)
Konus canim konus, sen konus ki biz de birseyler ögrenelim tecrübelerinden.
YanıtlaSilSevgiler
maddelerin tümüne katılıyorum nasıl bir yere çevirdiler şiimanlığı-zayıflığı insanların çabalarından prim yapmayı anlamıyorum...
YanıtlaSilHarika! Çok sevindim paylaştığın bilgilere Mehtap. Hemen bir link vereyim ve Mutfakta Zen'in okurları da gelip okusunlar. Hepimize lazım bilgiler bunlar.
YanıtlaSilsahidende nereye baksak, neyi okusak sürekli dengeli beslenme adına yapılan öneriler var ama bunları söyleyen kim işte o bilinmiyor. çoğu zaman birinin söylediği bir diğerini tutmuyor. düzenli ve dengeli beslenme diyoruz ama aynı düzeni, dengeyi ve özeni bilgi alma anlamında göstermiyoruz ne yazık ki...
YanıtlaSilTijen sayesinde buldum sizi. Ve ilk defa düşündüklerimi, nasıl yani ? diye şaştıklarımı yazınızda buldum. Diğer yazılarınızı henüz okuyamadığım için belkide kafamda oluşan soruların yanıtlarıda diğer yazılarınızda vardır diye şimdilik susuyorum. Diğer yazılarınızı okuduktan sonra olursa sorum sormak isterim. sevgiler
YanıtlaSil:) Mükemmel bir iç döküş, usturuplu ve oldukça Akademik bir kızgınlık okudum. Böyle bir yazı için burada harika deyimini kullanırken, Roma ve civarında herhalde "mamma mia"mı derler bilemiyorum. Galiba oda harika demek değilmi Mehtap. :) Yanlışsa özür dilerim, o zaman türkçesini kabul edersin sende.
YanıtlaSilİyi bir gün geçirmeni diliyorum.
Esenkal
Ahmet
Mehtappp aslında konuyla alakasız bişey istiycem,aslında alakalı da denebilirmi acaba.. Bir gün gerçek tiramisu nasıl yapılır onu anlatabilrmisin hiç bilmeyenlere..Bir dilim tiramisu yenmeden de hayat geçmez tabi diyeceğini biliyorum çünkü..Nasıl da canım istedi şimdi diye sorıyım dedim..Belki sen bir gün yazarsın, belki ben de bir gün yerim hı... bir gün işte :)
YanıtlaSilDaha iki gün önce konuştuk arkadaşımla diyetisyene gidipte verdiği tüm kiloları geri alan insanlar hakkında .
YanıtlaSilBen dikkat ediyorum ve yıllardır da aynı kilodayım. Tatlıda yerim, alkolde alırım. Ama biraz kaçırdığımı düşüneyim hemen dikkat etmeye başlarım.
Bence de en sağlıklısı böyle.
sevgili Biraz,
YanıtlaSilyaslilik biokimyasinda lipd duzeyleri cok ilgimi ceker. mutlaka okumak isterim yayininizi.. ayrica genetik uzerine calistiginizi biliyorum.. Obezite ve genler konusunda belki bize birseyler soylersiniz birgun..
benden de sevgi ve selamlar..
Sevgili Belgin,
YanıtlaSilben sadece paylasmak istiyorum.. Buradan herkese birden uyacak oneriler vermem olanaksiz elbette.. ama bazi yanlis bilinen dogrular var.. onlarin altini cizmek gerek..
Sevgili Funda, saglik artik cok buyuk bir endustriye donusmus durumda ne yazik ki.. Butun bu karmasa arasinda, kendimize cok dikkat etmemiz gerekiyor..
Sevgili Tijen, ben senin bu konudaki bilgini ve duyarliligini surekli izliyorum.. bircok konuda ayni seyleri dusunuyoruz..
YanıtlaSilyazima link vermen cok nazik bir davranis.. tesekkur ederim.. hic bu kadar cok okunmamistim..
Sevgili beenmaya, kirliligin en kirli oldugu yer "bilgi".. neye inanacagimizi, neye guvenecegimizi bilemez bir haldeyiz gercekten de..
YanıtlaSildun soylenen bugun rahatca yalanlaniyor..
sevgili Zehra, hos geldiniz.. bu konuda yazmaya devam etmek istiyorum.. umarim sorulariniza cevap bulursunuz..
YanıtlaSilBen çok medyatik hekimlerden yana değilim. (ama birisi adam gibi adam olduğu için 2 yıldır hastasıyım :)
YanıtlaSilŞimdi benim için önemli olan KENDİ BEDENİMİN BANA NE SÖYLEDİĞİDİR. BİZ İKİMİZ GAYET İYİ ANLAŞIYORUZ.ONUN UYARILARINA BEN DİKKAT EDİYORUM. !!!
BENİM UYARILARIMADA O !!!!!
BAK OLDU BİTTİİİİİ İŞTEEEEEE...
AY NE DERSE DESİNLER :)))
Hayat yiyerek -gezerek- gülerek güzel !!!!!
:))))))))
Sevgili kara kalem.. mamma mia (aman annem) onu nasil tonladiginiza bagli olarak anlami degisen bir sozcuktur.. yani muthis bir begeniyi, muthis bir elestiriyi ya da muthis bir kizginligi ifade edebilir..
YanıtlaSilben sizin mamma mianizi "harika" olarak aldim kabul ettim bile..:-))
Sevgili Funda, en kisa zamanda guzel bir tiramisu tarifi veririm.. Ama ben yapmis olmayacagim cunku tatli filan pek yapamam.. Cok iyi yemek yapan bir arkadasima soracagim..
YanıtlaSilsevgili Nilay,
ben de tam onu soyluyorum.. isin sirri dengede.. herseyden ama olculu..
:))))))) Demek aman annem demekti. Bense şaşkın bir beğeni nidası gibi mamma mia olarak çığlık atmıştım. :)))))) Güzeldi. Aman Annem. Aman tanrım bütün gece tebessüm edebilir artık. :)
YanıtlaSilİyi geceler roma.
sevgili kara kalem, biraz bizim "aman Tanrim" cigligimiza benzer..
YanıtlaSilsevgili NuNu, en dogrusunu yapiyorsun.. Yani sen, sensin, Sibel Can'da, Sibel Can.. Ona iyi gelen, sana-bana iyi gelmeyebilir.. ustelik onun diyetleri kendisine de iyi gelmise benzemiyor ya.. hadi neyse..
YanıtlaSilZevkle takip ediyorum blogunu..gizli hayranındım..ama bugün blogum ı love your blog odülü aldım...bende zevkle okuduğum bu bloğu izninizle layık gördüm bu ödüle...ısırgan menümede bakalım ne diyeceksiniz...sevgiler
YanıtlaSilYapacak tonla is beklerken bir kahve koydum kendime ve gezdim tüm sayfalarınızı.. Tek kelime ile bayıldımmmm:)
YanıtlaSilElinize sağlık..
keyifle takip edeceğim bundan sonra sizi..
ankara'dan sevgilerle:))
ah mehtapcım türkiyede olduğun günleri hatırlatacak benim durumum sana
YanıtlaSilben bu 'televizyondaki doktorlar sorunu'nu sadece babamla değil her gün hastalarımla da deli deli yaşıyorum
ben fizik tedavi uzmanıyım,ağzı olanların eklem ağrısı ile ilgili konuştuklarını duymalısın
sevgiler
Sevgili PASTURKEY, cok tesekkur ederim.. ben de sizi ziyarete geldim.. cok guzel ve yararli bir blog.. isirgan menusunu de ayrica cok begendim..
YanıtlaSilSevgili PINO, sizi tanidigima cok sevindim.. Ogluma da gosterecegim blogunuzu.. zit kutuplarin birbirini cekme ve itme kartlari gercekten cok ama cok sevimli.. blogum icin dusunduklerinize tesekkurler..
Sevgili Nebahat, soylemek istediklerimi cok iyi anladiginizi biliyorum.. ustelik bu konularin bir de mankenleri var.. beslenmeyi kim Ebru hanim kadar iyi bilebilir.. Hele kerameti kendinden mechul bir amerikali turk var ki evlere senlik..
YanıtlaSilMedya doktoru olmakta kotu birsey yok aslinda olsunlar da, bilimsel olarak olsunlar..
Merhabalar. Esimin isi dolayisiyla bir kac yilligina Almanya"nin Dresden sehrindeyim simdi.
YanıtlaSilGeldigim ilk gunlerde kesfetmistim sitenizi. Ben de katilsam mi programa, ev bulma, esya alma isleri sirasinda hic diyet stresine girmesem mi falan derken, unuttum sizi.
Aradan iki koca ay gecti, diyete baslayanlar kilolarindan kurtulmayi basardilar bile belki.
Dun gece kayit olayim dedim, ama kayiltlar da dolmus tabi.
Yine de size bir merhaba demek istedim. Sizi takdir ettigimi soylemek istedim.
Sevgiler......